روزنامه شاپرک : نوجوانان را درک کنيم...

نوجواني يکي از مهمترين و پرارزشترين دوران زندگي هر فرد محسوب مي شود زيرا سر آغاز تحولات و دگرگوني هاي جسمي و رواني در اوست و بلوغ نقطه عطفي در گذر زندگي او از مرحله کودکي به بزرگسالي است. بر اساس تعريف سازمان جهاني دوره نوجواني به گروه سني 10 تا 19 سالگي اطلاق مي شود و در اکثر کشورهاي جهان به خصوص کشورهاي درحال توسعه بخش قابل توجهي از جمعيت را نوجوانان تشکيل مي دهند. با توجه به اين واقعيت که نوجوانان، پدران و مادران فردا هستند پرداختن به مسائل بهداشتي شان (به خصوص بهداشت روان آنان) نه فقط براي خود آنها بلکه براي خانواده ها، جامعه و نسل آينده سودمند است و در برنامه توسعه هر کشوري مي بايست به مسائل آنها توجه خاص شود. نوجواني دوره آغاز تغييرات جسمي و رواني در فرد است.تغييرات رواني در سه بعد هيجاني، خلقي و رفتاري اتفاق مي افتد. نکته مهم در دوره بلوغ برقراري ارتباط صحيح با نوجوان است. کودک دلبند ديروز شما با تغييراتي که درجسم و روانش روي مي دهد پا به دوران بزرگسالي مي نهد. اينکه مي خواهد هويت جديدي را براي خودش به دست آورد، طبيعي است که در برقراري رابطه با او مشکلاتي براي شما بوجود آيد. براي اين که روابط شما والدين و مربيان با فرزند يا دانش آموز نوجوانتان صميمانه تر و گرمتر باشد، لازم است که به نکات زير توجه کنيد. پذيرش نوجوانان: گام اول براي ايجاد و تحکيم يک رابطه دوستانه و صميمي با نوجوان اين است که او را با همه کمي ها و کاستي هايش قبول داشته باشيد. کاستي هاي رفتاري او را همچون نقاط قوت و توانايي هايش بپذيرد و او را به عنوان فردي که داراي استقلال، سليقه هاي خاص و عقايد قابل ارائه است، نگاه کنيد. احساساتش را پذيرفته و اعتماد به نفس او را با کم اهميت جلوه دادن اشتباهات و تقدير از کارهاي پسنديده اش بالا ببريد. نوجوانانتان را درک کنيد: درک و برداشت از زندگي و مسائل آن متفاوت از برداشتي است که نوجوان دارد. او زندگي را به ساده ترين وجه ممکن مي نگرد، بطوري که عقايدش براي شما پوچ و مسخره است. نسبت به عقايدش بي اهميت نباشيد وي را مورد تمسخر قرار ندهيد. چرا که اين استهزا» به تداوم رابطه عاطفي با فرزندان لطمه مي زند. ارتباط را دو طرفه کنيد: در بسياري از اوقات و به دلايل گوناگون ممکن است شما والدين و مربيان به نوجوان بگوييد که چه بکند و چه نکند و از او توقع حرف شنوي نيز داشته باشيد. اين برخورد با نوجوان که حاکي از ارتباط يک طرفه، معيوب و غير قابل دوام است، منجر به سرکشي و عصيان نوجوان در رابر دستورات شما مي شود و به رابطه عاطفي و صميمانه بين شما و او لطمه مي زند. در اين مواقع بهترست در برخورد با نوجوان، هر زمان که سخني را گفتيد از او نيز سخني بشنويد و نظر او را نسبت به وظايف محوله اش جويا شويد. از دادن پند و اندرز مستقيم خودداري کنيد: نوجوانان از شنيدن نصيحت و اندرز مستقيم و اينکه آنها را يکجا ارائه کنيد و اشکالات رفتاري و گفتاري شان را تذکر بدهيد گريزان هستند. نوجوانان اعمال خود را بي نقص مي دانند و تحمل شنيدن پند و اندرز از جانب شما را ندارند. جهت اصلاح رفتار، آنها را بطور غير مستقيم نسبت به اعمال و رفتار نادرست شان آگاه کنيد ارد بزرگ در اين رابطه ميگويد :صدها راه براي پند و اندرز دادن وجود دارد اما بيشتر، بدترين گونه آن ، که همان رو راست پند گفتن است را برمي گزينيم .. آزادي عمل به نوجوانتان بدهيد همچنان که به کودک نوپا اجازه مي دهيم تا گاهي خود به تنهايي راه رفتن را امتحان کند و دفعاتي هم به زمين افتد، بايد به نوجوان هم اجازه داد که تا حدودي پيامدهاي رفتارهايش را تجربه کند و طعم برخي سختيها را چشيده و براي زندگي مقاوم شود. براي ارتباط با نوجوان وقت کافي بگذاريد: نوجوانان نيازمند توجه هستند، آنها مي خواهند صحبت کنند. اعتراض کنند و از هيجانات و اتفاقاتي که در مدرسه مي افتد و يا از دوستانشان مي شنوند، حرف بزنند; هر چه زمان اين ارتباط با شما به عنوان مادر، پدر و يا مربي بيشتر باشد خرسندي آنها بيشتر شده و امکان ارتباط نادرست و غلط آنها کمتر خواهد شد. توجه به تاثير مشکلات اجتماعي: مشکلات اجتماعي تاثيرات ناخوشايندي بر نوجوانان دارد. عدم مداخله شما والدين و مربيان در بهبود شرايط اجتماعي، تاثير تلاش هايتان را در خانه و مدرسه کمرنگ مي کند. انرژي سرشار نوجوانان نياز به تخليه دارد: در اين سنين نوجوان داراي انرژي فراوان جسماني است، نوجوان مقاديري از انرژي جسماني خود را به صورت رفتارهاي پرخاشگرانه مبارزه طلبي، حادثه جويي و .. تخليه مي کند. تشويق نوجوانان به انجام ورزشهاي مختلف، شرکت در فعاليتهاي الگوسازي براي آنان و تحريک آنها بر همانندسازي با آن الگوها باعث مي شود تا آنها انرژي خود را به طريق منطقي تخليه کنند. وضعيت تحصيلي نوجوان را پيگيري کنيد: در اين سنين ممکن است که فرزند شما نسبت به درس اظهار بي علاقگي نمايد و به اموري مثل افراط در ورزش کردن، رسيدگي به سر و وضع خود و ... بپردازد.چنانکه مي دانيد پند، اندرز، سرزنش و مقايسه با ديگران کارساز نيست.. لذا علت بي توجهي او را نسبت به درس جستجو کرده و سعي در برطرف نمودن مشکل کنيد. آموزش مهارت در برقراري روابط اجتماعي: نوجوانان در دوره بحران بلوغ نسبت به تعلق داشتن خود در گروه کودکان و يا بزرگسالان سردرگم مي شوند و ممکن است که در ميان جمع خانواده يا دوستان و آشنايان، رفتارهاي بزرگتر از سن و يا گاهي کودکانه از خود بروز داده و روابط اجتماعي پسنديده اي برقرار نکنند، که با شرکت دادن فرزند نوجوانتان در جمع دوستان و آشنايان مهارت روابط اجتماعي او را افزايش دهيد; مثلا با فرزند نوجوان خود به گردشهاي دو نفره برويد و در بسياري از روابط اجتماعي نظير آشنا شدن با ديگران، خريد کردن از مغازه، پيدا کردن نشاني يک موسسه و درخواست انجام کاري از يک اداره با وي تمرين عملي کنيد. استقلال طلبي نوجوان: نوجوان مي خواهد از قيد و بندهاي دوران کودکي که او را به خانواده اش متصل کرده است، جدا شود و الگوهاي جديدي را جايگزين آنان کند. از طرفي نيز شديدا به خانواده وابسته است و مي خواهد که توقعاتش را برآورده کنند. لذا حس استقلال طلبي خود را با مخالفت، مقاومت کردن و لجبازي با والدين و مربيان نشان مي دهد و اين نياز نوجوان براي شما مشکل آفرين مي شود. براي برخورد با اين رفتار نوجوان، بهتراست هميشه با او به لحني صحبت کنيد که احساس نکند برايش تصميم گيري مي کنيد. به خاطر داشته باشيد که نوجوان از نصيحت خوشش نمي آيد اندرز جوان بايد کوتاه ، تازه و داستان وار باشد . پس اگر ناگزير به نصيحت کردن شديد با زبان خودش با او صحبت کنيد نه از موضع بزرگي و برتري آزادي را به تدريج و متناسب با سني که دارد به او عطا کنيد و نظارت غير مستقيم داشته باشيد و اگر زماني دريافتيد که از آزادي شما، سو» استفاده کرده به او تذکر داده و او را متوجه اعمالش بکنيد. بدانيد که حذف آزادي، براي يک مدت کوتاه مي تواند برايش آموزنده باشد. نويسنده : همايون زارعي

برگرفته از :
http://www.shaparakdaily.ir/shaparak/News.aspx?NID=11504